Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long thuộc huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội 90km về phía Nam.Vân Long không chỉ là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước mà nơi đây còn có các di tích văn hóa.
Đến
đây, du khách sẽ được ngồi trên thuyền đi thăm non nước mây trời Vân
Long. Một vùng không gian rộng lớn với những dãy núi sừng sững tạo
thành bức tường thành thiên nhiên hùng vĩ bao quanh những đầm nước mênh
mông phẳng lặng, mang lại phong cảnh một miền quê yên ả.
Với
diện tích gần 3000ha, Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long có
32 hang động đẹp như: hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh, mỗi
hang mang một vẻ đẹp độc đáo riêng nhưng đẹp nhất vẫn là hang Cá dưới
chân núi Hoàng Quyển. Hang dài 250m, cao 8m, rộng 10m, cấu tạo nửa chìm
nửa nổi, trần hang là những vòm đá cao rủ xuống nhiều thạch nhũ lấp
lánh, dáng hình kỳ lạ giống như các con vật ở dưới nước và trên rừng,
trong hang có rất nhiều cá trê, cá rô, cá chuối to…. Người dân ở đây kể
lại, thời xưa có người bắt được một con cá chuối nặng 45kg, nên từ đó
hang được gọi là hang Cá.
Trong số các hang động ở Vân Long,
Thung Dơi có độ cao lớn nhất so với mặt đất (210m); hang có chiều rộng
lớn nhất là hang Bóng (16m). Rồi các dãy núi với những cái tên nghe
thật thú vị như: núi Nghiên, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Mèo Cào; hay
núi Cô Tiên, núi Voi Dựng, núi Cánh Cổng, núi Mồ Côi...
Trong
khu rừng Vân Long có 457 loài thực vật bậc cao. Đặc biệt, có 8 loài
được ghi trong sách Đỏ Việt Nam: kiềng, lát hoa, tuế lá rộng, cốt toái
bổi, sắng, bách bộ, mã tiền hoa tán. Động vật có 39 loài, có 12 loài
động vật quý hiếm như: Voọc quần đùi trắng chiếm số lượng lớn nhất ở
Việt Nam, gấu ngựa, sơn dương, cu li lớn, khỉ mặt đỏ... Trong các động
vật bò sát có 9 loài được ghi trong sách Đỏ Việt Nam như: rắn hổ chúa,
kỳ đà hoa, trăn đất, rắn ráo trâu, tắc kè... Ngoài ra, khu vực ngập
nước Vân Long có loài cà cuống thuộc chân bơi, một loài côn trùng quý
hiếm đã được đưa vào sách Đỏ.
Vào mùa khô, Vân Long là địa
điểm trú đông của nhiều loài chim di cư từ phương bắc. Có tới hàng chục
con gà lôi, diệc xám, hàng trăm con cò ngàng lớn, mồng két, và hàng
nghìn con cò bợ, cò trắng, vạc tới kiếm ăn.
Đến Khu bảo tồn
thiên nhiên Vân Long, du khách không thể không đến thăm cây thị 600 năm
tuổi, thăm chùa Chi Lễ, đến chùa Mai Trung, đền thờ Lê Khả Lăng, đền
Đức Thánh Nguyễn, khu danh thắng chùa và động Địch Lộng, di tích đền
thờ Đinh Tiên Hoàng, đền đức Thánh Ngọ, đền Thánh Mẫu thờ tứ vị Hồng
Nương, thăm chùa Thanh Sơn Tự ở lưng chừng núi, chùa Tập Ninh, thăm bức
tranh đá ở vách núi Mèo Cào...
Cùng với cố đô Hoa Lư, Tam Cốc - Bích Động, rừng Cúc Phương..., Vân Long được mệnh danh là “vịnh Hạ Long cạn”.