Dinh Hoàng A Tưởng được
xây dựng từ năm 1914 và hoàn thành năm 1921, chủ nhân là Hoàng Yến Chao
dân tộc Tày, bố đẻ của Hoàng A Tưởng. Trải qua hơn 80 năm tồn tại cùng
thời gian, phủ bao lớp rêu phong cổ kính vẫn đứng uy nghi nổi trội giữa
một nơi dân cư đông đúc, phố xá tấp nập.
Trước
năm 1945, Bắc Hà là xã hội thuộc địa nửa phong kiến, có giai cấp thống
trị và bị trị, người bóc lột và kẻ bị bóc lột, trong đó tầng lớp bóc
lột là các thổ ti mà điển hình là cha con Hoàng Yến Chao - Hoàng A
Tưởng.
Trong
suốt thời gian trị vì, được thực dân Pháp ủng hộ, cha con Hoàng Yến
Chao - Hoàng A Tưởng đã ra sức bóc lột nhân dân, chiếm giữ các vùng đất
màu mỡ, bắt dân bản phục dịch hầu hạ nộp các hiện vật có giá trị, đồng
thời độc quyền bán muối, hàng tiêu dùng, khai thác lâm thổ sản, thuốc
phiện và lương thực, thực phẩm cho các đồn binh Pháp và bọn tay sai.
Dựa vào tiềm lực kinh tế, thổ ti Hoàng Yến Chao cho xây dựng một dinh
thự bề thế và mời thầy địa lý chọn đất, hướng nhà với hai kiến trúc sư
người Pháp và Trung Quốc thiết kế và trực tiếp thi công.
Địa
điểm được chọn theo thuyết phong thuỷ trên một quả đồi rộng hướng đông
nam, đằng sau và hai bên phải trái có núi, phía trước có suối và núi
"mẹ bồng con". Địa hình tổng thể có thế "sơn thuỷ hữu tình" đẹp, hợp
với cảnh quan khí hậu Châu Á nhiệt đới.
Ở giữa sâu vào trong là nhà chính. Hai bên tả, hữu là nhà phụ, trước là bức bình phong, giữa là sân trời. Vào dinh phải bước lên mấy bậc cầu thang từ hai bên lại, rồi tới phòng chờ, sau đó mới bước vào khoảng sân rộng để hành lễ và múa xòe. Nhà chính hai tầng có diện tích 420m². Các cửa nhà hình vòm. Tuy các cửa cao thấp không đều, nhưng cân đối, hành lang có lan can. Trước các cửa đều đắp pháo nổi. Cả hai tầng nhà chính đều có ba gian. Bốn gian hai bên phải trái của cả hai tầng là nơi sinh hoạt gia đình. Gian giữa cả hai tầng dùng làm nơi hội họp. Mặt chính trang trí bằng nhiều hoạ tiết công phu. Hai bên phải và trái có đắp nổi hai câu đối với nội dung chúc gia đình dòng họ hiển vinh...
Hai
bên tả hữu là hai dãy nhà ngang có bố cục và kiến trúc giống nhau. Mỗi
dãy đều hai tầng nhưng thấp hơn nhà chính, mỗi tầng cũng có ba gian với
tổng diện tích 300m² mỗi gian đều có chức năng sử dụng riêng. Tiếp giáp
với hai dãy nhà còn có hai nhà phụ cũng gồm hai tầng nhưng kiến trúc
đơn giản và dùng làm nhà kho, cho lính và phu ở, tổng diện tích mỗi nhà
160m².
Vật
liệu xây dựng gạch ngói sản xuất tại chỗ bằng cách mời chuyên gia Trung
Quốc; sắt, thép và xi măng được mua từ dưới xuôi chở bằng máy bay.
Xung quanh có tường xây bao gồm ba cồng (một chính, hai phụ) trổ nhiều lỗ châu mai và có lính gác với số lượng hai trung đội. Tổng diện tích toàn khu nhà lên tới 4.000m². Khu biệt thự này đang được gìn giữ, bảo quản và tôn tạo để khách tham quan có thể tìm hiểu về lịch sử xã hội vùng dân tộc miền núi một thời đã qua.
Theo Tổng cục Du Lịch
Nhúng địa điểm này vào website của bạn |